CATS ile 2011 yılından bu yana eğitime zaman ve mekândan bağımsız erişim olanağı sunan İstanbul Kültür Üniversitesi (İKÜ), Yeni Koronavirüs Hastalığına (COVID-19) karşı alınan tedbirler kapsamında geçilen Uzaktan Eğitim Uygulaması ile tüm yeteneklerini öğrenci ve akademisyenlerin hizmetine sunuyor. 23 Mart Pazartesi günü (bugün) itibarıyla ön lisans, lisans ve lisansüstü derslerin uzaktan öğretimle yapılmaya başlandığı CATS Platformu hakkında merak ettiklerinizi web sitemizde bulabilirsiniz.

23 Mart 2020 Pazartesi (bugün) saat 17.00’den itibaren tüm yerleşkelerimizdeki yemek, temizlik, ulaşım vb. hizmetler 29 Mart 2020 tarihine kadar durdurulmuştur. 

1) Kuru öksürük ve boğaz ağrısı şiddetlenen hastanın katı ve sert gıda alımı azalabilir. Bu nedenle yumuşak, zenginleştirilmiş gıdalar ve oral enteral beslenme destekleri hastaların besin ögesi ve enerji ihtiyaçlarını karşılamada faydalı olabilir.

2) Akut Respiratuar Distres Sendromu (ARDS) gelişen hastalarda ESPEN ve ASPEN kriterleri dikkate alınarak beslenme desteği uygulanabilir.

3) Hastalarda organ yetmezliği geliştiği takdirde ek beslenme tedavisi planlaması yapılabilir.

Nörolojik hastalıklar (MS, Parkinson, İnme vb), kalp ve damar hastalıkları, kanserler, kronik solunum yolu hastalıkları, diyabet, metabolik sendrom gibi hastalıklar bulaşıcı olmayan ama günümüzde tüm toplumları etkileyen kronik hastalıkları oluşturmaktadır ve kronik hastalıkların etkilediği insan sayısı tüm dünyada her geçen gün artmaktadır. Kronik hastalığı bulunan kişilerin günlük yaşamda dikkat etmeleri gereken birçok nokta var iken küresel bir sağlık sorunu haline gelen Yeni Koronavirüs salgınında daha özenli olmaları gerekmektedir. Özellikle koronavirüs salgınının 65 yaş üstü bireylerde yarattığı tahribat etkisinin daha yüksek olması ve kronik hastalıkların yaşlı nüfusta daha fazla bulunması nedeniyle yaşlılarımız bu dönemde daha büyük risk altındadır. Bu nedenle kronik hastalığı bulunan kişilerin, özellikle bu süreçte yaşamlarına biraz daha dikkat ederek devam etmeleri gerekmektedir. Bu tip hastaların bağışıklık sisteminin diğer bireylerden daha zayıf olması da enfeksiyon riskini arttıran en önemli nedenlerden biridir. Bu süreçte yapılması gereken en doğru davranış bağışıklık sistemimizi güçlü ve genel sağlık durumumuzu üst düzeyde tutmak olacaktır. Bu nedenle düzenli ve sağlıklı yaşam ilkelerine dikkat etmemiz gereklidir.

Alkol ve sigara kullanımının azaltılması, doğru beslenme alışkanlıklarının edinilmesi, sağlıklı bir gece uykusuna dikkat edilmesi ve fiziksel aktivite seviyemizin yüksek tutulması elzemdir. Birçok kronik hastalık için çok önemli bir yere sahip olan egzersiz tedavilerine bu dönemde ara vermeden devam edilmesi gereklidir. Salgın riski devam ettiği sürece, egzersizlerimizi toplu alanlarda yapmak yerine mümkünse evimizin bahçesi, balkon gibi hem daha açık hava imkanı sağlayan hem de tenha olan alanlarda yapmaya çalışmalıyız.

Kronik hastalıklara bağlı olarak kullanılan ilaç tedavilerinin mutlak surette devam ettirilmesi gerekmektedir; doktor önerisi olmaksızın tedaviye ara verilmemeli, ilaç dozlarının değiştirilmesi gibi yanlış davranışlar yapılmamalıdır. Yapılması planlanan tüm tıbbi test ve tetkikler hakkında aklınızda soru işaretleri oluşursa hastayı takip eden kendi doktoruyla görüşülerek hareket edilmesi gereklidir. Hastalığın seyri ve tedavisinin kişiye özgünlüğüne karar verecek yetkili kişinin hastanın kendi doktoru olduğu unutulmamalıdır.

Koronavirüsün bulaşma riskinin çok yüksek olduğu unutulmadan kalabalık ortamlardan uzak durarak, kişisel hijyenimize dikkat ederek günün büyük saatini evde geçirmeye çalışılmalıdır. Yetkili mercilerin yapmış olduğu haber ve duyuruları takip ederek, yönlendirmeleri doğrultusunda hareket etmek bu dönemdeki en doğru davranış olacaktır.

Bir an önce sarılıp kucaklaşabildiğimiz sağlıklı günlere kavuşmak dileğiyle…

Arş. Gör. Gamze Ertürk Uzunoğlu
Sağlık Bilimleri Fakültesi
Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü 

Kesin Olgu: Türkiye (bin 236), Dünya (292 bin 142)
Ölüm: Türkiye (30), Dünya (12 bin 784)
DSÖ Risk Değerlendirmesi: Küresel seviye – Çok Yüksek

- Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), on yeni ülke/bölgede daha COVID-19 vakaları bildirdi (Afrika Bölgesi [6], Avrupa Bölgesi [1], Amerika Bölgesi [1], Güney Doğu Asya Bölgesi [1] ve Batı Pasifik Bölgesi [1]).

- DSÖ vaka tanımlarını güncelledi. Buna göre önceki vaka tanımlarından Şüpheli Vaka tanımına “Herhangi bir nedenle test yapılamayan olası vaka” eki yapıldı. Kılavuzun tamamını okumak için...

- DSÖ Avrupa, Batı Pasifik ve Afrika bölge direktörleri, COVID-19 ile mücadele etmek için küresel dayanışma çağrısında bulundular. Uluslararası iş birliğinin sağlanması, sağlığa yatırım yapılması ve toplum katılımı, pandemi ile etkin bir şekilde mücadele etmenin anahtarıdır. Tam brifingi görmek için...

- DSÖ’nün “OpenWHO” adıyla sağlık profesyonelleri, karar vericiler ve halk için COVID-19’la ilgili düzenlediği çevrimiçi açık kurslara 20 Mart itibarıyla 500 binden fazla öğrenci kayıt oldu. DSÖ bu kursları farklı dillerde sürekli güncelliyor. Türkçesi henüz mevcut değildir. Kurslara erişim için...

- COVID-19 vaka sayıları artış göstermeye devam ederken birçok ülke, vatandaşlarından evde kalmalarını ve kendilerine kişisel karantina uygulamalarını istedi. DSÖ Avrupa, evde karantinada kalanlara fiziksel olarak aktif kalma rehberi yayınladı. Rehbere ulaşmak için...

- Kişisel bilgi ve para çalmak için DSÖ adını kullanan suçlularda artış olmuştur. DSÖ bireylerden dikkatli olmasını ve veri talep edenlerin güvenilirliğini doğrulamaları gerektiğini önemle bildirmektedir. Açıklamayı okumak için...

Dünya Tabipler Birliği;

- Dünya Tabipler Birliği Başkanı Dr. Miguel Jorge, COVID-19 Pandemisi ile ilgili hekimlere bir mesaj gönderdi. Mesajda hekimlere “Yaşadığımız bu an, sahiplenme, profesyonellik ve disiplinin, hastalarımıza yardım ve topluluklarımızı koruma adına yaptıklarınız açısından büyük önem taşıdığı bir andır. Gururla söylemeliyim ki hekimlerin ve diğer sağlık çalışanlarının büyük çoğunluğunun yaptığı tam da budur. İnsanlarda bize yönelik inanç ve güven yaratalım: Hastalarımız için orada olacağız ve toplumlarımızı koruyacağız.” dedi. Mesajın tamamını için...

- DSÖ, virüsün genetik sekansının Çin tarafından paylaşılmasından sadece 60 gün sonra ilk aşı denemesinin başladığını, DSÖ ve ortaklarının birçok ülkede farklı tedavileri karşılaştırmak için "Dayanışma Denemesi" adı verilen büyük bir uluslararası çalışma düzenlendiğini bildirdi.

İtalya Sağlık Yüksek Enstitüsü; 20 Mart 2020 verisine dayanarak hazırladığı raporunda, COVID-19 nedeniyle hayatını kaybeden ilk 3200 hastanın profil analizi için aşağıdaki bilgileri paylaştı: 

- Yaş ortalamaları 78,5 (çeyreklikler arası 73-85),
- %29’u kadın,
- 90 yaşa kadar olan tüm yaş gruplarında ölen erkeklerin oranı kadınlardan daha yüksek,
- 90 yaş üzerinde ise ölümlerde kadınların oranı daha fazla,
- Kadınlarda medyan yaş 82, erkeklerde 79,
- Hayatını kaybedenlerde ortalama 3’e yakın farklı kronik hastalık bulunuyor,
- Eşlik eden komorbiditeler arasında %73,8 oranı ile Hipertansiyon ilk sırada. Diğerleri sırasıyla Diyabet (%33,9), İskemik Kalp Hastalığı (%30,1), Atriyal Fibrilasyon (%22), Kronik Böbrek Yetmezliği (%20,2),
- En sık görülen semptomlar ateş (%76), solunum güçlüğü (%73) ve öksürük (%40),
- Ölenlerin %8’inde ishal bulunmakta,
-Semptomların görülmesinden can kaybına kadar geçen ortalama süre 8 gün.

Sağlık Bakanlığı (SB);

- 22 Mart 2020 tarihine kadar 20 bin 345 test yapıldığı ve şimdiye kadar vefat edenlerin tamamının yaşlı olduğu bildirildi.

- Bünyesinde Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji, Göğüs Hastalıkları, İç Hastalıkları uzmanı hekimlerden en az ikisinin bulunduğu ve 3. seviye erişkin yoğun bakım yatağı bulunan tüm hastanelerin Pandemi Hastanesi olarak kabul edildiğini açıkladı. 

- Sağlık Bakanlığı virüsün yayılmasını önlemek amacıyla Bilim Kurulu'nun önerisiyle test sayısını artırdı. Açıklamaya göre artık Yeni Koronavirüs tanısında, 60-90 dakika içinde kapsamlı sonuç alınmasına olanak tanıyan yerli tanı kitinin yanı sıra 15 dakikada sonuç verebilen hızlı tanı kiti de kullanılacak. 

Cumhurbaşkanlığı; 

“Koronavirüsle Mücadele Kapsamında Kamu Çalışanlarına Yönelik İlave Tedbirler” konulu 2020/4 Cumhurbaşkanı Genelgesi açıklandı. Buna göre;

- Kamu hizmetlerini aksatmayacak şekilde, ihtiyacı karşılayacak kadar asgari sayıda personelin bulundurulması şartıyla çalıştırılma biçimine bakılmaksızın kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlara, uzaktan çalışma, dönüşümlü çalışma gibi esnek çalışma yöntemleri uygulanabilecek.

- Dönüşümlü çalışanlar fiilen göreve gelmedikleri süre zarfında idari izinli sayılacak.

- Esnek çalışma yöntemlerinden faydalanan çalışanlar ile idari izinli sayılanlar bu sürede istihdamlarına esas görevlerini fiilen yerine getirmiş sayılacak.

- Uzaktan veya dönüşümlü çalışanlar ile görev yerinde çalışanlar hizmetin yürütülmesi sorumluluğu açısından eşit olacak.

- Uzaktan veya dönüşümlü çalışanlar ile idari izinli sayılanların mali ve sosyal hak ve yardımları ile diğer özlük hakları saklı kalacak.

- İdari izinliler, uzaktan veya dönüşümlü çalışanlar amirlerinin izni dışında görev mahallerinden ayrılamayacak, hizmetine ihtiyaç duyulanlar çağrıldıkları anda görevine dönmek zorunda olacak.

- Daha önce, COVID-19 kapsamında idari izinli sayılanlar, yeni bir karar verilinceye kadar idari izinli sayılmaya devam edecekler. 

- Yıllık veya mazeret izni kullanabilecekleri belirtilen çalışanlar da genelge kapsamında belirlenecek usul ve esaslar dahilinde idari izinli sayılabilecek.

- Yurt genelinde her türlü bilimsel, kültürel, sanatsal ve benzeri toplantı ve aktivitelerin Nisan ayı sonuna kadar ertelenmesi ile ilgili 2020/3 sayılı genelge yayınlandı.

İçişleri Bakanlığı; 

İçişleri Bakanlığı “65 Yaş ve Üstü ile Kronik Rahatsızlığı Olanlara Sokağa Çıkma Yasağı Genelgesi” yayınladı. Buna göre,

- 65 yaş ve üzeri ile bağışıklık sistemi düşük ve kronik akciğer hastalığı, astım, KOAH, kalp/damar hastalığı, böbrek, hipertansiyon ve karaciğer hastalığı olanlar ile bağışıklık sistemini bozan ilaçları kullanan vatandaşların 21 Mart saat 00.00 itibarıyla ikametlerinden dışarı çıkmaları, açık alanlarda, parklarda dolaşmaları ve toplu ulaşım araçları ile seyahat etmeleri  sınırlandırılarak sokağa çıkmaları yasaklandı.

- İhtiyaç olması halinde özellikle tek başına yaşayan ve ihtiyaçlarını karşılayacak yakını bulunmayan 65 yaş ve üstü ile kronik rahatsızlığı olan vatandaşların mağdur olmaması; temel ihtiyaçlarını karşılamak için vali/kaymakamların başkanlığında 65 yaş üstü Vefa Sosyal Destek Grubu oluşturulacak.

İçişleri Bakanlığı;

- ”Yeni Koronavirüs (COVID-19) Salgını ile Mücadele” konulu yazısı ile Kuveyt, Bangladeş, Moğolistan, KKTC, Ukrayna, Kosova, Fas, Lübnan, Ürdün, Kazakistan, Özbekistan, Umman, Slovenya, Moldova, Cibuti, Ekvator Ginesi, Kanada, Hindistan, Macaristan, Guatemala, Polonya, Kenya, Sudan, Çad, Filipinler, Letonya, Tayvan, Peru, Sri Lanka, Ekvator, Nijer, Tunus, Cezayir, Fildişi Sahili, Finlandiya, Angola, Çekya, Dominik, Kamerun, Karadağ, Kolombiya, Kuzey Makedonya, Moritanya, Nepal, Portekiz ve Panama Devletlerinden düzenlenecek uçuşların durdurulması ve bu ülkelerin vatandaşlarının ülkemize giriş/çıkışları ile ilgili geçici bir süreliğine tedbirlerin alınmasına karar verdi.

Bakanlık, “Tıbbi Malzeme Temini” konulu 21 Mart 2020 tarihli yazısı ile Türkiye Afet Planının 1.6 Plan Türleri ve Entegrasyonu maddesi hükümleri çerçevesinde ülkemizde normal hayatı durduran veya kesintiye uğratan, acil müdahaleyi gerektiren COVID-19 Pandemi/salgınını önlemek, vatandaşlarımızın can güvenliğini sağlamak için N-95 koruyucu maske, cerrahi maske, koruyucu tulum, koruyucu gözlük gibi tıbbi malzemelerin üretimini/ticaretini yapan gerçek/tüzel kişilere ait her türlü fabrika, depo, ambar, ecza deposu, eczane, medikal malzeme satan işletmeler ve benzeri yerlerdeki malzeme stoklarının tespit edilmesi ve gerek görülen durumlarda belirtilen mevzuat hükümlerince kararlar doğrultusunda el konulması ve Sağlık Bakanlığı yetkililerine teslim edilmesi hususunda talimat yayınladı.

T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı;

Bakanlık, sağlık çalışanlarının; kimliklerini göstererek İstanbul’da Marmaray, Ankara’da Başkentray ve İzmir’de İzban’dan ücretsiz olarak faydalanabileceğini duyurdu.

- Ankara Büyükşehir Belediyesi Yeni Koronavirüs (COVID-19) tedbirleri kapsamında Ankara’da kağıt toplayıcılığı yasakladığını, geçimini kağıt toplayarak sağlayan vatandaşlara Barınma Evi’nde konaklama imkanı ve gıda temini sağlanacağını açıkladı.

- Türkiye’nin uçuş trafiğini kapattığı 68 ülkenin ardından THY de, New York, Washington, Hong Kong, Addis Ababa ve Moskova dışındaki tüm dış hat seferlerini 27 Mart 2020 itibarıyla durdurma kararı aldığını basına açıkladı. 

Son kararla birlikte Türkiye’nin uçuş trafiğini kapattığı 68 ülke: Almanya, Angola, Avusturya, Azerbaycan, Bangladeş, Belçika, Birleşik Arap Emirlikleri, Birleşik Krallık, Cezayir, Cibuti, Çad, Çekya, Çin, Danimarka, Dominik, Ekvator, Ekvator Ginesi, Fas, Fildişi Sahili, Filipinler, Finlandiya, Fransa, Guatemala, Güney Kore, Gürcistan, Hindistan, Hollanda, Irak, İran İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, Kamerun, Kanada, Karadağ, Kazakistan, Kenya, KKTC, Kolombiya, Kosova, Kuveyt, Kuzey Makedonya, Letonya, Lübnan, Macaristan, Mısır, Moğolistan, Moldova, Moritanya, Nepal, Nijer, Norveç, Özbekistan, Panama, Peru, Polonya, Portekiz, Slovenya, Sri Lanka, Sudan, Suudi Arabistan, Tayvan, Tunus, Ukrayna, Umman ve Ürdün.

Şu anda Türkiye’ye tek taraflı uçuşları durdurma kararı alan Rusya, Katar ve Libya ile birlikte havayolu trafiği kesilen ülke sayısı ise toplamda 71’e ulaştı.

Türk Tabipler Birliği Uzmanlık Dernekleri Eşgüdüm Kurulu kararıyla Halk Sağlığı Uzmanları Derneği öncülüğünde kurulan KoronaTube yayın hayatına başladı.

KoronaTube korona salgınında topluma, sağlık çalışanları ve yöneticilere doğru bilgi ulaştırmak amacı ile alanın uzmanlarının bir araya gelerek oluşturduğu bir platformdur. Amacı topluma bilimsel gerçekler doğrultusunda bilgi sunmak ve bilgi kirliliğine bir miktar çözüm üretmektir. 

Alanın Uzmanları kimlerden oluşuyor?

- Halk Sağlığı Uzmanları
- Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanları
- Mikrobiyoloji Uzmanları
- Yoğunbakım Uzmanları

KoronaTube’a eklenecek videolar nasıl belirleniyor?

- Konuşmacıların yukarıdaki uzmanlık alanlarından birinden olmasına dikkat ediliyor.
- Akran değerlendirmesinden geçiriliyor.
- Alan dışından gelen sağlık otoritelerinin konuşmaları da akran değerlendirmesinden sonra yayınlanabiliyor.

Türkiye Psikiyatri Derneği “Hekimler ve Sağlık Çalışanları için COVID-19 Korku ve Kaygısıyla Baş Etme Rehberi” yayınladı.