[Bülten #32] COVID-19'a Karşı Tedbirler Hk.

COVID-19'a Karşı Tedbirler Hk.
29 Nisan 2020 [Bülten #32]

Not: 29 Nisan saat 16.00 itibarıyla...

Türk ve Çinli Bilim İnsanları, Doç. Dr. Mehmet Toran’ın koordinatörlüğünde COVID-19 Sürecindeki Ebeveyn-Çocuk İlişkisini İncelediler

İstanbul Kültür Üniversitesi (İKÜ) Eğitim Fakültesi öğretim üyelerinden Doç. Dr. Mehmet Toran koordinatörlüğünde, COVID-19 karantina sürecinde profesyonel iş yaşantısında yer alan Türk ve Çinli ebeveynlerin evde çocuklarıyla yaşadıkları deneyimlere yönelik bir araştırma gerçekleştirildi.

Araştırmada, ebeveynlerin, salgın sonrası çocuklarını yaşamlarının merkezine almak istedikleri ortaya çıktı.

Araştırmanın Türkiye bölümü Eğitim Fakültesi öğretim üyelerimizden Doç. Dr. Toran’ın yanı sıra Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nden Doç. Dr. Ramazan Sak ve Doç. Dr. İkbal Tuba Şahin Sak tarafından yürütülürken, Çin ayağı ise University College London’dan Dr. Yuwei Xu ve East China Normal University’den Dr. Yun Yu tarafından yapıldı.

Doç. Dr. Mehmet Toran, AA muhabirine yaptığı açıklamada, araştırma kapsamında Türkiye’den 13 (7 anne, 6 baba), Çin’den ise 11 gönüllü (8 anne, 3 baba) olmak üzere toplam 24 ebeveynle yaklaşık iki hafta süren online görüşmeler yapıldığını bildirdi.

Türk ve Çinli anne babalarla karantina sürecini tanımlama, çocukla olan ilişkiler ve karantina sonrasına ilişkin düşünceleri açığa çıkarmayı hedefleyen sorulardan oluşan görüşmeler yapıldığını aktaran Doç. Dr. Toran, araştırmanın ilk analizine göre, iki ülke ebeveynlerinin çocuklarıyla ilişkilerinde birçok ortak tutum ve davranış içerisinde olduğunun belirlendiğini söyledi.

Bazı Anne ve Babalar Çocuklarıyla Oyun Oynamayı Öğrendi

Hem Türk hem de Çinli ebeveynlerin ilk defa uzun bir süre çocuklarıyla aynı evde yaşadıklarını ifade ettiklerini anlatan hocamız, “Bu sürecin olumlu etkisi olarak hem Türk hem de Çinli ebeveynler, çocuklarını yeniden tanımaya başladı, çocuklarıyla nasıl ilgileneceklerine yönelik beceriler geliştirdi. Çocuklarıyla oyun oynamayı öğrenen bazı ebeveynler ise bu süreçte ebeveyn-çocuk ilişkisinden akran ilişkisine doğru bir eğilim içerisine girdi.” dedi.

Ebeveynlerin çocuklarıyla ilişkilerindeki olumsuz değişimlere bakıldığında, bunun hem Türk hem de Çinli ebeveynlerde ortak olduğuna işaret eden Doç. Dr. Mehmet Toran, bu sürecin ebeveynler için oldukça yorucu olduğunu, anne-babaların çocuklarıyla ciddi disiplin sorunları yaşadıklarını kaydetti.

Toran, çocuklarının beklentilerini ve sürekli ilgi isteğini salgın kaygısıyla birlikte karşılayamadıkları şikâyetinde bulunan iki ülke ebeveynlerinin de ebeveynlik rolünde yetersizlik duygusuna kapıldıklarını belirtti.

Yaşamlarının Merkezinde Çocukların Olmadığını Fark Ettiler

Doç. Dr. Toran, araştırmanın öne çıkan bir diğer önemli bulgusunun ise ebeveynlerin çocuklarda gözlemledikleri davranışlar olduğunu ifade ederek, şunları kaydetti:

“Hem Türk hem de Çinli çocukların karantina sürecinde evde bulunmaktan sıkıldıkları, hırçınlaştıkları, salgın karşısında çok kaygılandıkları, ebeveynlerine aşırı bağımlı hale geldikleri ve evde yapılan etkinliklere odaklanamadıkları belirlendi. Bununla birlikte çocukların aşırı düzeyde televizyon, tablet karşısında vakit geçirmek istedikleri ve ebeveynlerin de süreci yönetmek üzere buna izin verdikleri görüldü.

Ayrıca, karantina sürecinde çocuğun günlük rutininin tamamen değiştiği, uyku-beslenme ve diğer saatlerinde değişikliklerin meydana geldiği, bunun da ebeveyn-çocuk ilişkisi üzerinde olumsuz etkisinin olabileceği söylenebilir.

Araştırmanın öne çıkan ilginç bulgularından biri de hem Türk hem de Çinli ebeveynlerin karantina sonrası çocuklarıyla daha çok vakit geçirmek istemeleri. Karantina öncesi süreçte çocuklarının yaşamlarının merkezinde olmadıklarını fark eden anne ve babalar, karantina sonrası çocuklarını yaşamlarının merkezine almak istediklerini belirtti.”

Hocamız, tüm verilerin detaylı analizi tamamlandıktan sonra nihai sonuçların kamuoyuyla paylaşılacağını bildirdi.

Korona Günlerinde Görünmeyen İkinci Salgın: “Kadınlara ve Kız Çocuklarına Yönelik Şiddet!”

Bilindiği gibi şu anda COVID-19 pandemisi ile mücadele ve kriz sürerken dünyada dört milyar insan önlem olarak evlerine kapanmış durumdalar. Bu durum, giderek artmakta olan görünmeyen bir salgını, ölümcül bir tehlikeyi de beraberinde getirmektedir. Böylesi kritik dönemler bir yandan kadınların yaşadıkları şiddetin, kadın cinayetlerinin, tacizin, tecavüzün artmasına yol açarken, bir yandan da bunların üstünün örtülmesine ve görünmez kılınmasına neden olmaktadır.

Birleşmiş Milletler (UN WOMEN), pandemi sürerken pek çok ülkede kadınlara ve kız çocuklarına yönelik şiddetin arttığını rapor etmekte, ev içi şiddet acil yardım hattı ve sığınma evi talebi konusunda artan sayıda yardım çağrıları aldıklarını bildirmektedir. Örneğin; Arjantin, Kanada, Fransa, Almanya, İspanya, İngiltere ve ABD’de, hükümet yetkilileri, kadın hakları aktivistleri ve sivil toplum kuruluşları raporlarında kriz sırasında ev içi şiddetin ve acil barınma için yardım talebinin arttığını belirtmektedir. Aynı konuda, Singapur ve Kıbrıs’taki yardım hatları aramalarında %30’dan fazla artış kaydetmiş durumda olduğunu bildirmektedir.

Hareketin kısıtlandığı, insanların her yerde az sayıda olduğu ve koruma sistemlerinin zayıfladığı salgın sırasında, kadınlara ve kız çocuklarına yönelik şiddet artmaktadır. Salgında evde kalma ve karantinayla birlikte, güvenlik, sağlık ve maddi endişelerin yarattığı gerilim ve gerginlik artmaktadır. Ev içinde kapalı kapılar ardında şiddet içeren davranışları kontrol etmenin mümkün olmayacağı herkes tarafından bilinmektedir. Ayrıca, evde kalmayla ilgili sınırlama, eşlerinden şiddet gören kadınların sosyal izolasyonunu artırmakta ve bu durum onlara yardımcı olabilecek kişilerden ve kaynaklardan kadınları daha da uzaklaştırmaktadır.

Dünyada kadına yönelik şiddet, COVID-19 pandemisi olmadan önce bile zaten en büyük insan hakları ihlallerinden biri olarak ortadaydı. Dünya genelinde son 12 ayda 15-49 yaş arası 243 milyon kadın ve kız çocuğu, eşi ya da birlikte yaşadığı erkeğin cinsel veya fiziksel şiddetine maruz kalmaktaydı.

Salgın öncesi dönemde kadına yönelik şiddetin saptanmasının, bildiriminin ve rapor edilmesinin sorunlu olduğu, şiddet gören kadınların ancak %40’ından daha azının bir yardım isteme veya bunu bildirme yoluna gittiği, kadınların sadece %10’unun yardım için polisi aradığı bilinmekteydi. Mevcut pandemi koşullarında, kadınların ve kız çocuklarının telefon ve acil yardım hatlarına erişimine ilişkin kısıtlamalar ve kolluk kuvvetleri, adalet ve sosyal hizmetler gibi kamu hizmetlerinin aksaması da dâhil, bu alanlarda yaşanan sorunlar bu olumsuz durumları daha da büyütmektedir. Bu aksamalar, cinsel saldırıya (tecavüz) uğrayanların sağlık hizmeti almasını, ruh sağlığı ve psiko-sosyal destek gibi ihtiyaç duyduğu bakım ve desteği almasını da tehlikeye atabilmektedir. Ayrıca, bu aksamalar bu tür suçlarda faillerin cezasız kalmasını da körüklemektedir.

Pandemi koşullarında, savaş ve çatışmalar nedeniyle kendi topraklarından çok uzaklarda, başka ülkelerde yaşamak zorunda kalan mülteci kadınların durumu ayrıca özel önem taşımaktadır. Mülteci kadınların çoğunun hijyenik koşullarda yaşayacakları bir evinin bile olmadığı, hatta barınma sorunu yaşadıkları bilinmektedir. Kamplarda, çadırlarda, gecekondularda zor ve sağlıksız koşullarda yaşayan mülteci kadınlar, temiz su, sabun ve maske gibi en temel kişisel koruyucu önlemlere, yeterli gıdaya bile erişmemektedirler. Evde kalma sürecinde hem ev içinde eşleri hem de hiç tanımadıkları insanlar tarafından şiddete uğrama olasılıkları fazladır. Dil sorunu ve yabancı düşmanlığı nedeniyle, şiddet uygulayan eşlerini ihbar ettiklerinde sınır dışı edilme korkusuyla güvenlik, adli kurumlar ve sağlık kurumlarından gerekli hizmeti alamadıkları bilinmektedir. Bu kapsamda mülteci kadınların da bu hizmetlerden yararlanmaları için özel olarak çalışma yapılmalı, kendi dillerinde başvurabilecekleri yerlerin bilgisi paylaşılmalıdır. Gerekli durumlarda kadına ve kız çocuklarına yönelik hizmet ve bilgiye erişimleri ile ilgili tercüman desteği sağlanmalıdır.

Bu salgın döneminde artarak devam eden kadına yönelik şiddet ve cinayetler nadir olaylar ve bireysel sorunlar değildir. Sistematik olarak devam eden bu şiddet döngüsünü önlemek için hükümetler kadın ve çocukların haklarını korumaya ve desteklemeye yönelik önlemler almalıdır. Sosyal desteğin ve kolluk kuvvetlerinin müdahalesinin azaldığı “evde kalma” ve karantina şartları altında eşlerinden şiddet gören kadınların acil durum hatlarına, yardım hizmetlerine ve sığınma evlerine erişiminin kolaylaştırılması gerekmektedir. Bu nedenle kadına yönelik şiddet için acil yardım hatları ile diğer hizmetler en “temel hizmetler” olarak kabul edilmeli ve açık tutulmalı, kolluk kuvvetleri mağdurların çağrılarına yanıt vermeye duyarlı hale getirilmelidir.

Tüm bu nedenlerle Birleşmiş Milletler; tüm hükümetlere COVID-19 pandemisiyle ulusal mücadele paketlerini oluştururken kadına ve kız çocuklarına yönelik şiddetin önlemesi konusunda yapılacakları da bu paketlerin önemli bir parçası olarak görmeleri konusunda çağrıda bulunmaktadır.

Her ülkenin, şiddete uğrayan kadın ve kız çocukları için sığınma evlerinin sayısının ve kapasitesinin artırılması, acil yardım hatlarının oluşturulması ve bunlara ilişkin farkındalığın artırılması için özel bütçe ayırmasını ve geniş çabaların gösterilmesi gerektiğini belirtmektedir. Şiddete uğrayanlar için sosyal desteğin genişletilmesi, telefonlara ya da internete erişimi olmayan kadınlara ulaşmak için yeni teknoloji tabanlı çözümlerin kullanılarak yardım hatlarının, psiko-sosyal destek ve danışmanlığın sağlanmasının güçlendirilmesi gerektiğini belirtilmektedir. Kolluk güçleri ve adalet hizmetlerinin kadın ve kız çocuklarına yönelik şiddet olaylarına ve faillerine karşı cezasız kalmadan mutlaka öncelik verilmesini sağlamak üzere harekete geçmesi belirtilmektedir.

Bu konuda bazı ülkeler yaratıcı çözümler bulmuşlardır. Örneğin; İspanya’da ve Fransa’da salgın koşullarında şiddet uygulayanla aynı evde kaldığı için yardım hatlarını arayamayan kadınların eczanelerle iletişime geçmesini öngören kampanya yürütülmektedir. Kadın eczaneye gidip “maske 19” isteyince eczacı doğrudan yardım hattını aramaktadır. İngiltere göçmen kadınlar için “silent touch” (dokunarak sessiz alarm) uygulamasını başlatmıştır. Fransa, süpermarketlerde kadınlar için danışma masaları açmış, şiddet gören kadınların kriz döneminde kalabilecekleri yerlerin ayarlanması için özel bütçe ayırmıştır.

COVID-19 pandemisi tüm dünyayı daha önce benzerini yaşamadığımız bir sınavdan geçirmektedir. Şimdi insanlık için amaç, sadece COVID-19’dan kurtulup hayatta kalmak değil, bu pandeminin karanlık ve görünmeyen yüzü olarak ortaya çıkan kadına yönelik şiddeti önleyerek ve gelişmenin merkezinde kadını bir güç olarak görerek bu süreçten yenilenmiş ve gelişmiş olarak çıkmak olmalıdır.

Kaynak: Hacettepe Üniversitesi Halk Sağlığı Enstitüsü ile Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Şevkat Bahar Özvarış

İKÜ'DEN HABERLER

“AGMER Webinar Serisi-1 (Bireysel ve Kurumsal Dayanıklılık): Aile İşletmelerinde Veliaht Koçluğu”

Aile İşletmeleri ve Girişimcilik Uygulama ve Araştırma Merkezi (AGMER) tarafından düzenlenen “AGMER Webinar Serisi (Bireysel ve Kurumsal Dayanıklılık)”nin ilki, 26 Nisan Pazar günü saat 16.00’da “Aile İşletmelerinde Veliaht Koçluğu” başlığı ile Adobe Connect Sanal Sınıf Uygulaması üzerinden gerçekleştirildi. Veliaht Koçu Tunç Vidinli’nin konuşmacı olduğu etkinlikte; aile şirketlerinde devir sorunları, devralacak yöneticinin hazırlanması ve yeni nesillere devirde yapılması gerekenler öğrencilere aktarıldı.

Webinarın tamamını izlemek için…

“COVID-19 Döneminde Sağlıklı Beslenme” Webinarı

İKÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü ile Kültür Noktası iş birliğinde, 28 Nisan Salı günü saat 21.30’da Adobe Connect Sanal Sınıf Uygulaması üzerinden “COVID-19 Döneminde Sağlıklı Beslenme” başlıklı bir webinar düzenlendi. “Gıda Güvenliği, Sağlıklı Beslenme ve Halk Sağlığı” adı altında gerçekleştirilen webinar serisinin ikincisinde, Beslenme ve Diyetetik Bölümü akademisyenlerimizden Dr. Öğr. Üyesi Nihan Çakır Biçer konuşmacı olarak yer aldı. 250 katılımcının takip ettiği ve Kültür Noktası Birim Başkanı Dr. Neslihan Fatma Er’in moderatörlüğünü üstlendiği etkinlikte, pandemi sürecinde beslenirken nelere dikkat etmemiz gerektiğinin altı çizilerek katılımcıların soruları da yanıtladı.

Webinarın tamamını izlemek için…

“AGMER Webinar Serisi–II (Bireysel ve Kurumsal Dayanıklılık): Korona Sonrasında Yeni Bir Dünya Düzeni Doğar mı? Türkiye Nasıl Hazırlanmalı?”

Aile İşletmeleri ve Girişimcilik Uygulama ve Araştırma Merkezi (AGMER) tarafından düzenlenen “AGMER Webinar Serisi (Bireysel ve Kurumsal Dayanıklılık)”nin ikincisi, 27 Nisan Pazartesi günü saat 18.00’de “Korona Sonrasında Yeni Bir Dünya Düzeni Doğar mı? Türkiye Nasıl Hazırlanmalı?” başlığı ile Adobe Connect Sanal Sınıf Uygulaması üzerinden gerçekleştirildi. Global Resources Partnership, London Energy Club ve Bosphorus Energy Club Başkanı Mehmet Öğütçü’nün Londra’dan konuşmacı olarak katıldığı etkinliğin moderatörlüğünü İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ali Şen ile AGMER Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Nazan Çağlar üstlendiler. Yoğun katılım ile gerçekleştirilen webinarda; “Yeni Normal”, “Küresel Dünya”, “Ülkeler Arası Stratejik Hareketler”, “Doğal Kaynaklar”, “Türkiye’nin Süreçteki Rolü” gibi konular tartışıldı. Mütevelli Heyet Başkanımız Dr. Bahar Akıngüç Günver de etkinliğe katılarak AGMER ekibine teşekkürlerini iletti. AGMER Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Nazan Çağlar, serinin 3 Mayıs Pazar günü Avukat Oğuz Kara’nın konuşmacı olacağı "Aile Şirketlerinde Dayanıklılığı Etkileyen Hukuki Süreçler" webinarı ile devam edeceğini belirtti.

Webinarın tamamını izlemek için…

Not: Etkinlik linkine ulaşmak için fotoğrafa tıklayınız...

Dünyadan ve Ülkemizden Gelişmeler

Üniversitemiz Sağlık Bilimleri Fakültesi öğretim elemanı Halk Sağlığı Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Meltem Akın Dikleli’nin de destek verdiği HASUDER'in (Halk Sağlığı Uzmanları Derneği) COVID-19 bilgilendirme sayfasından alınmıştır.

Kesin Olgu: Türkiye (114 bin 653), Dünya (3 milyon 139 bin 415)
Ölüm: Türkiye (2 bin 992), Dünya (217 bin 947)
DSÖ Risk Değerlendirmesi: Küresel seviye – Çok Yüksek

Dünyadan Gelişmeler

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ);

- DSÖ, COVID-19 için ilaç ve ilaç dışı deneysel tedavileri listeleyen “Ar-Ge Planı: COVID-19 Deneysel Tedaviler” dokümanını yayınladı. Ayrıntılı bilgi için…
- DSÖ, ülkeleri mümkün olduğunda olağan bağışıklamanın sürdürülmesini ve devam eden salgın sırasında aşı ile önlenebilir hastalıklara yönelik sürveyansın kesintiye uğramamasını sağlamaya çağırdı. Ayrıntılı bilgi için…
- DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros, gerçekleştirdiği basın toplantısında;

1) Avrupa’daki sokağa çıkma yasakları, sayıları giderek azalan yeni vakalarla rahatladıkça, ülkeleri bu azalan trendlerin devam etmesini sağlamak için tüm COVID-19 vakalarını bulmaya, izole, test ve tedavi etmeye, her bir teması izlemeye devam etmelerini vurguladı. Ayrıntılı bilgi için…

- DSÖ, Üye Devletlerin eşi benzeri görülmemiş bir taleple boğulmuş küresel pazarlara erişmesine yardımcı olmak için milyonlarca dolar tıbbi ekipman ve malzeme tedarik etmeye devam etmektedir. DSÖ ayrıca birçok ülkede COVID-19 tedavi merkezlerinin tasarımını ve kurulumunu desteklemektedir. “Subject in Focus” bölümündeki bilgi için…

Türkiye'den Gelişmeler

T.C. Sağlık Bakanlığı;

Bakan Dr. Fahrettin Koca, Türk Konseyi Sağlık Bakanları Toplantısı’nda;

- Türkiye’nin iyi uygulama örneklerini açıkladı.
- Başta bilim insanları arasında olmak üzere tüm alanlarda iş birliğine hazır olduklarını kaydederek üye ülkelere dayanışma çağrısı yaptı. Ayrıntılı bilgi için…

T.C. İçişleri Bakanlığı;

- Bakanlığın 81 İl Valiliğine gönderdiği “Sokağa Çıkma Kısıtlaması Genelgesi” ile;

1) Büyükşehir statüsündeki 30 şehir ile Zonguldak’ta 30 Nisan Cuma günü saat 04.00 ile 04 Mayıs Pazartesi günü saat 00.00 arasında sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacağı,
2)Sokağa çıkma kısıtlamasının öncesinde Perşembe günü market, bakkal ve manavların çalışma saatlerinin 08.00-23.00 olarak belirlendiği,
3) Sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu Cuma günü market, bakkal ve manavların 09.00-14.00 saatleri arasında faaliyet gösterebileceği,
4) Cumartesi ve Pazar günleri market, bakkal ve manavların kapalı olacağı,
5) Cuma, Cumartesi ve Pazar günleri, ekmek ve/veya unlu mamul ile tatlı üretiminin yapıldığı/satıldığı ruhsatlı işyerlerinin açık olacağı,
6) Seyahat izin belgelerinin sokağa çıkma kısıtlaması süresince geçerli olacağı duyuruldu.
7) Sokağa çıkma kısıtlamasının günlük hayata etkisini en az düzeyde tutmak amacıyla açık olacak işyeri, işletme ve kurumlar ile istisna kapsamındaki kişiler açıklandı. Ayrıntılı bilgi için…

- Bakanlık tarafından;

1) COVID-19 tedbirlerinin alındığı 11 Mart’tan bu yana kadın cinayetlerinin geçen yılın aynı dönemine göre %45 azaldığı,
2) Bu düşüşte kolluk personeline aile içi ve kadına karşı şiddetle mücadele konusunda eğitim verilmesi ile polis sorumluluk bölgesinde, il düzeyinde kuruluşu bulunan Aile İçi ve Kadına Karşı Şiddetle Mücadele Büro Amirliklerinin ilçe düzeyine de yaygınlaştırılmalarının etkili olduğu belirtildi. Ayrıntılı bilgi için…

Bu bülten; Genel Sekreterlik tarafından Bilgi Sistemleri ve Teknolojileri Daire Başkanlığı katkılarıyla hazırlanmıştır.