TITLE

COVID-19'a Karşı Tedbirler Hk.
24 Nisan 2020 [Bülten #29]

Not: 24 Nisan saat 16.00 itibarıyla...

Korona Krizinin Küresel Boyutu

Türkiye bir yandan Korona salgınının yayılmasını engellemek, sağlık kurumlarının kapasitesini arttırmak, yeni tedavi yöntemleri bulmak ve bulunanlardan yararlanmak için çaba harcarken, diğer yandan da salgının ülke ekonomisine olan etkisini azaltmaya, mağdur grupların yaşam standardını belli bir seviyede tutacak önlemleri almaya çalışıyor. Bu önlemlerin ne denli isabetli ve başarılı olacağını henüz bilmiyoruz. Ama yardım kampanyalarından, sokağa çıkma sınırlamalarına kadar pek çok alanda adımlar atıldığı, teşvikler verildiği, tedbirler alındığı gerçek.

Ülke ekonomisini ayakta tutmak için muhtemelen daha da fazla tedbir alınması gerekecek. Çünkü salgın durdurulsa, aşı ve ilaç bulunsa dahi normal hayata dönülmesi, insanların eski tatil, yemek ve tüketim alışkanlıklarını yeniden benimsemesi zaman alacak. Dünyanın hemen her ülkesi gibi Türkiye de istihdam, gelir ve ödemeler dengesi anlamında turizm, yeme-içme sektörü, ulaştırma başta olmak üzere pek çok iş kolunda sıkıntılı bir dönem yaşayacak. Bu sıkıntı tüm tedarik zincirlerini ve genel olarak Türkiye ekonomisini etkileyecek, süreç daha fazla devlet müdahalesini kaçınılmaz hale getirecek.

Ancak ekonomisinin düzlüğe çıkması, hatta COVID-19 hastalığının kontrol altına alınabilmesi bile tek başına Türkiye’nin elinde değil. Ulusal tedbirler tabii ki alınmalı, ekonomik teşvikler mutlaka sağlanmalı. Fakat nihayetinde küresel bir sorundan, binlerce kilometre ötede çıkıp tüm dünyayı etkileyen bir salgından ve onun yarattığı krizden söz ediyoruz. Salgının ulaşmadığı hemen hiçbir ülke ve toprak parçası kalmadı. 213 ülke ve alan etkilendi. Salgın birkaç istisna dışında tüm ülkeleri içine kapanmaya, dışarıyla olan ilişkisini minimuma indirmeye zorladı.

Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) 14 Nisan tarihli Durum Raporunda 1 milyon 812 bin 734 kayıtlı vaka olduğu, salgının başlangıcından bu yana 113 bin 675 kişinin hayatını COVID-19 yüzünden kaybettiği belirtiliyor. Ekonomik anlamda güçlü, siyasi ve askeri açıdan etkili ülkeler dahi salgınla baş etmekte zorlanıyor. İtalya ve İspanya’da sağlık sisteminin iflas ettiği, tedavi imkânlarının sınırlarına varıldığı söyleniyor. ABD’de de ciddi sorunlar yaşanıyor. Gelir düzeyi düşük 51 ülkenin dışarıdan destek almadan ayakta kalmalarının mümkün olmadığı vurgulanıyor.

Kısacası çözüm ulusal olduğu kadar da küresel. Salgının durdurulması için de, Türkiye ekonomisinin yeniden işler hale gelmesi için de uluslararası iş birliği, yardımlaşma şart. Türkiye’nin sadece içine kapanması, sınırlarını kapatması ne yazık ki yeterli değil. Kriz BM’nin “Ortak Sorumluluk, Küresel Dayanışma: COVID-19’un sosyo-ekonomik baskısına karşılık vermek” başlıklı raporunda belirtildiği gibi küresel ve bölgesel düzeyde de inisiyatif alınmasını gerektiriyor. Bu hem siyasi hem iktisadi hem de ahlaki bir sorumluluk. Türkiye kaynakları nispetinde ihtiyacı olanlara destek sağlamak zorunda.

Bu desteğin ne şekilde yapılabileceği, hangi alanlara öncelik tanınacağı, nasıl bir yol haritası izleneceği ise BM’nin Ortak Sorumluluk ve Küresel Dayanışma raporunda mevcut. Mart ayı sonunda yayınlanan rapor, örgütün 75 yıllık tarihinde böylesi bir sağlık kriziyle karşılaşmadığı notuyla başlıyor, amacının salgının durdurulması ve doğuracağı sosyal ve ekonomik yükün hafifletilmesi olduğuyla devam ediyor.

Raporun ilk bölümünde salgının kontrol altına alınması için devletlere kararlı bir tutum takınmaları önerilmekte, salgının yaygın olmadığı yerlere hazırlıklı olmaları çağrısı yapılmakta, tüm şüpheli vakaların test edilmesini istenmekte, karantina ve insanların yer değiştirmesine sınırlama getirme başta olmak üzere kısıtlayıcı tedbirlerin alınmasının önemini vurgulanmakta, etkin bir sağlık sisteminin ve sağlık çalışanlarının korunmasının gerekliliğinin altı çizilmekte, bilgi paylaşımı teşvik edilmekte.

Raporun dördüncü bölümü ise salgının doğuracağı sonuçları nötralize etmek için üye devletlerden, özellikle de ekonomileri güçlü ve diğerlerine katkıda bulunabileceklerden destek ve dayanışma talebinde bulunuyor. Bu bölümdeki talepler küresel, bölgesel ve ulusal olmak üzere üç başlık altında toplanmış, taleplerin altyapısını oluşturan temel prensipler belirtilmiş.

Küresel düzeyde önerilen tedbirlerin başında insan merkezli bir yaklaşımın benimsenmesi geliyor, rapor işsizlerin korunması için tedbirler alınması gereğinin altını çiziyor.

İkinci öneri devletlerin içlerine kapanmanın cazibesine kapılmamaları, ticarete tarife dışı ya da başka engeller çıkartmamaları yönünde. Üçüncü öneride gelişmekte olan ülkelere destek olun deniyor. Ödemeler dengesi zaten bozuk ülkelerin bu krizden daha da fazla etkilenecekleri, dolayısıyla da onların vadesi gelmiş borçlarının ertelenmesi gerektiği vurgulanıyor. Dördüncü öneri uluslararası finans kuruluşlarının ve merkez bankalarının iş birliğiyle doğabilecek likide krizleri için tedbir alınması doğrultusunda. Bu bölümün son kısmında ise uygulamadaki yaptırımların hafifletilmesi gündeme getiriliyor.

Hiç şüphe yok ki Türkiye’nin burada detaylarına giremediğimiz ancak raporun öngördüğü ulusal önlemleri alması, insan haklarını ve demokrasisini güçlendirmesi, KOBİ’lere destek olması, eğitimdeki sorunları gidermek için çalışması, özellikle de kutuplaştırıcı siyasetini terk etmesi şart. Salgının durdurulması için de ulusal düzeyde hala yapması gerekenler olduğu anlaşılıyor. Diğer yandan Türkiye’nin kaynakları el verdiği ölçüde başta komşuları olmak üzere yakın iş birliği içinde olduğu ülkelere destek vermek için de çaba göstermesi, daha da önemlisi uluslararası toplumu BM tarafından hazırlanan raporun beklentilerine uygun bir şekilde harekete geçirmek amacıyla siyasi ve diplomatik çaba harcaması gerekiyor…

Prof. Dr. Mensur Akgün
Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı
Küresel Siyasal Eğilimler Merkezi (GPoT) Birim Başkanı

İKÜ'den Haberler

İKÜ-KAD’dan Sokak Hayvanları için Çağrı

İstanbul Kültür Üniversitesi (İKÜ) Kadın ve Sosyal Araştırmalar Birimi (İKÜ-KAD), Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Kulübü ve Gösteri Sanatları Kulübü tarafından, 7 Nisan 2020 tarihinde “Sokakta Yalnız Değiller” isimli bir yardım kampanyası başlatıldı. Kulüp üyeleri, COVID-19 salgınından dolayı birçok iş yerinin kapanmasıyla aç kalan sokak hayvanlarının yaşama tutunabilmeleri için yürütülen kampanyaya, sizleri de evlerinizin önüne birer kap yemek ve su bırakarak destek vermeye davet ediyor.

İKÜ-KAD Kuşları da Unutmadı

COVID-19 günlerinde birçok kurum ve kuruluşun kapalı olması nedeniyle aç kalan sokak hayvanları için “Sokakta Yalnız Değiller” kampanyasını başlatan İstanbul Kültür Üniversitesi (İKÜ) Kadın ve Sosyal Araştırmalar Birimi (İKÜ-KAD), Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Kulübü ve Gösteri Sanatları Kulübü; İletişim Sanatları Yüksek Lisans Programı öğrencilerinin ve ailelerinin de katkılarıyla, cıvıltılarıyla her sabah bizi uyandıran kuşları da unutmayarak “Bir Yuva da Benden” isimli yardım kampanyası düzenledi.

Öğrencilerimiz, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nın 100. yılı kapsamında hazırladıkları rengarenk kuş yuvalarıyla ağaçlarda bayram şenliği yarattı.

“Mezuniyet Sonrası İşe Alım” E-Söyleşisi

İKÜ Farkındaysan Kulübü, 22 Nisan Çarşamba günü “Mezuniyet Sonrası İşe Alım” başlıklı bir e-söyleşi düzenledi. İKÜ Farkındaysan Kulübü Instagram hesabı canlı yayınında gerçekleştirilen etkinliğe, Michael Page İşe Alım Danışmanı Hale Yıldız konuşmacı olarak katıldı. Etkinliğin moderatörlüğünü ise İletişim Tasarımı Bölümü hocalarımızdan Farkındaysan Kulübü Akademik Danışmanı Ömür Kınay üstlendi. Mezuniyet aşamasındaki öğrenciler ve engelli bireylerin işe alım süreci ana temasında gerçekleştirilen etkinlikte; mülakat, ilk izlenim, firmaların aradığı özellikler, sıkça karşılaşılan sorular ve CV hazırlama konuları izleyicilere detaylıca aktarıldı. Konular ele alınırken adayların güçlü ve zayıf yönlerinin aktarılması, engelli bireylere ilişkin CV hazırlama ve kurumsal firmaların ‘ayrımcılık’ konularına gösterdiği hassasiyet doğrultusunda işe alım görüşmesi ile CV’de yer almaması gereken klişelere de değinildi. Öğrenciler tarafından sorulan; işitme engelli ve tekerlekli sandalye kullanıcılarını ilgilendiren sorular Hale Yıldız tarafından cevaplandırıldı. Etkinlik sonunda İşe alım Danışmanı Hale Yıldız, öğrencilerimize e-mail adresini paylaşarak, isteyenlerle 15 dakikalık mülakatlar gerçekleştirebileceğini veya CV’lerini düzeltebileceğini ifade etti.

İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümü Cephe Danışmanı ve Mimar Özgür Tuna’yı Ağırladı

İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümü (İngilizce Program), “Yapı Bilgisi ve Malzeme II” dersi kapsamında 22 Nisan Çarşamba günü Cephe Danışmanı ve Mimar Özgür Tuna’yı ağırladı. Tuna, online olarak devam eden derste öğrencilerimize cam seçimi ve iç mekan arasındaki bağlantının önemi konusunda bilgiler aktardı.

“İletişimin Evrimi” E-Semineri

İstanbul Kültür Üniversitesi (İKÜ) Meslek Yüksekokulu (MYO), 22 Nisan 2020 Çarşamba günü “İletişimin Evrimi” başlıklı bir e-seminer düzenledi. Etkinliğe konuşmacı olarak katılan GoodWorks İletişim Danışmanlığı Müşteri Grup Direktörü Tuğçe Oral, pandemi öncesi ve sonrasında dünyadan ve Türkiye’den çeşitli markaların farklı mecralardaki iletişim faaliyetlerini değerlendirdi. Tuğçe Oral, COVID-19 salgınının tüketicinin marka algısını nasıl değiştirdiğini, markaların sürece dair tutumlarının tüketicilerin satın alma davranışlarını nasıl etkilediğini, pandemi esnasında ve sonrasında markaların iletişim planları doğrultusunda nelere dikkat etmeleri gerektiğini detaylıca aktardı. Öğrencilerimizin konuyla ilgili sorularını da yanıtlayan Oral, iletişim sektöründe ve özellikle PR alanında nasıl başarıya ulaşılacağı tavsiyesinde de bulundu.

Not: Etkinlik linkine ulaşmak için fotoğrafa tıklayınız...

Dünyadan ve Ülkemizden Gelişmeler

Üniversitemiz Sağlık Bilimleri Fakültesi öğretim elemanı Halk Sağlığı Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Meltem Akın Dikleli’nin de destek verdiği HASUDER'in (Halk Sağlığı Uzmanları Derneği) COVID-19 bilgilendirme sayfasından alınmıştır.

Kesin Olgu: Türkiye (101 bin 790), Dünya (2 milyon 732 bin 445)
Ölüm: Türkiye (2 bin 491), Dünya (191 bin 962)
DSÖ Risk Değerlendirmesi: Küresel seviye – Çok Yüksek

Dünyadan Gelişmeler

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ);

- Küresel Salgın Uyarı ve Müdahale Ağı (GOARN), GOARN COVID-19 Bilgi Merkezini başlattı. Merkez, herhangi bir yerde serbestçe erişilebilen, kaliteli halk sağlığı bilgileri, rehberlik, araçlar ve web seminerlerinin temel veri deposu olarak tasarlanmıştır. Ayrıntılı bilgi için…
- DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros yaptığı basın toplantısında, “Gidecek çok yolumuz var. Bu virüs uzun süre bizimle olacak. Dünya eski haline geri dönemez. Bir ‘Yeni Normal’ olmalı. Daha sağlıklı, daha güvenli ve daha iyi hazırlanmış bir dünya.” dedi. Ayrıntılı bilgi için…
- DSÖ, “COVID-19 ile Mücadelenin Anahtarı Olarak İnsan Haklarının Ele Alınması” kılavuzunu yayımladı. Kılavuz belge, insan hakları temelli bir yaklaşımın COVID-19 yanıtına entegre edilmesinin önemi, damgalanma ve ayrımcılığın ele alınması, kadına yönelik şiddetin önlenmesi, incinebilir kitlelere destek verilmesi, karantina ve kısıtlayıcı önlemler, malzeme ve ekipman sıkıntısı ile ilgili konularda kilit hususları vurgulamaktadır. Ayrıntılı bilgi için...
- COVID-19 için mevcut tüm kanıtlar, SARS-CoV-2’nin zoonotik bir kaynağı olduğunu düşündürmektedir. Birçok araştırmacı SARS-CoV-2’nin genomik özelliklerini inceleyebildi ve kanıtların SARS-CoV-2’nin bir laboratuvar yapısı olduğunu desteklemediğini söyledi. Laboratuvarda yapılmış bir virüs, genomik dizileri içerisinde, bilinen elementlerin bir karışımını gösterecektir. Burada durum böyle değildir. “Subject in Focus” bölümündeki bilgi için…
- DSÖ, Dünya Aşı Haftası’na (24-30 Nisan) girerken COVID-19 pandemisinde aşılama hizmetlerinin aksatılmasının, güvenli ve etkili aşılarla önlenebilecek hastalıkların yeniden ortaya çıkmasını tetikleme riski taşıdığını belirtti. Ayrıntılı bilgi için…
- DSÖ Avrupa Bölge Direktörü Dr. Hans Henri P. Kluge yaptığı açıklamada;

1) COVID-19 vakalarının küresel yükünün neredeyse %50’sinin (1 milyon 200 binden fazla) Avrupa Bölgesi’nde olduğunu, 110 binden fazla kişinin hayatını kaybettiğini,
2) Bölgenin doğu kesiminde yer alan ülkelerde (Rusya Federasyonu, Türkiye, Ukrayna, Özbekistan ve Beyaz Rusya), geçtiğimiz hafta yeni vakaların oranında artışlar gördüğünü,
3) Dünya genelinde son 24 saat içinde en fazla sayıda yeni vaka bildiren 10 ülkeden 6’sının Avrupa Bölgesi’nde olduğunu,
4) Avrupa Bölgesi’ndeki ülkelerden yapılan tahminlere göre, COVID-19’dan ölenlerin yaklaşık yarısının uzun süreli bakım tesislerinde ikamet ettiğini,
5) Avrupa Bölgesi’nde, uzun süreli bakımın genellikle ihmal edilmiş olduğunu,
6) “Yeni Normal”e geçerken, entegre ve kişi merkezli olan uzun süreli bakım sistemlerini görmek istediklerini, bunun için;

* Bakım çalışanlarını güçlendirmeleri,
* Uzun süreli bakım tesislerinin çalışma şeklini değiştirmeleri,
* İnsanların ihtiyaçlarına öncelik veren sistemler oluşturmaları gerektiğini belirtti. Ayrıntılı bilgi için…

- DSÖ Afrika Bölge Direktörü Dr. Matshidiso Moeti, DSÖ ve Dünya Ekonomik Forumu ile birlikte yapılan medya açıklamasında (23.04.2020);

1) Tüm ülkeleri, bu yeni tehditle başa çıkmaya çalışırken, sağlıkta elde ettikleri kazanımlara olan odaklanmalarını kaybetmemeye çağırdığını,
2) Batı Afrika’daki Ebola salgınında sıtmaya göre daha fazla insan kaybettiklerini,
3) Ebola salgınına karşı kaybettiklerini ve bunu COVID-19 ile tekrar etmemeleri gerektiğini belirtti. Ayrıntılı bilgi için…

Türkiye'den Gelişmeler

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM);

- COVID-19 salgını ile mücadele kapsamında alınan önlemler ve uygulanan sokağa çıkma kısıtlaması nedeniyle Yüce Meclisin açılışının 100. yıl dönümü ile 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı evlerde kutlandı. Saat 21.00’de tüm Türkiye bulunduğu yerde İstiklal Marşımızı okudu. Ayrıntılı bilgi için…

T.C. Sağlık Bakanlığı;

- Bakan Dr. Fahrettin Koca’nın İngiltere ve Rusya Sağlık Bakanları ile yaptığı görüşmelerde COVID-19 salgınıyla mücadelede iş birliği imkânları ele alındı. Ayrıntılı bilgi için…

- Bakanlık web sitesine “Ramazan’da Alınması Gereken Tedbirler” dokümanını ekledi. Ayrıntılı bilgi için...

T.C. İçişleri Bakanlığı;

Bakanlık, sokağa çıkma kısıtlaması ve Ramazan ayı ile ilgili tedbirleri hatırlatmak ve denetlemek amacıyla 31 il başta olmak üzere ülke genelinde market, pazar yeri, alışveriş merkezleri ile vatandaşların toplu halde bulundukları cadde ve sokaklarda eş zamanlı “Türkiye Güven Huzur” uygulamasını gerçekleştirdi. Ayrıntılı bilgi için…

T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı;

Bakan Zehra Zümrüt Selçuk, “Kısa Çalışma Ödeneği Bilgilendirme Webinarı” programında TOBB Başkanı, TOBB üyeleri ve bürokratlarla görüşme gerçekleştirdi. Ayrıntılı bilgi için…

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK);

TÜBİTAK Akademik Dergiler kapsamında yer alan “Turkish Journal of Medical Sciences”ın, bilim kurulu üyelerinin ve bakanlık çalışanlarının çok sayıda makalesinin yer aldığı “COVID-19 Salgını Özel Sayısı” yayımlandı. Ayrıntılı bilgi için…

Bu bülten; Genel Sekreterlik tarafından Bilgi Sistemleri ve Teknolojileri Daire Başkanlığı katkılarıyla hazırlanmıştır.